Ρένα Γέρου, Συνέντευξη στον Παν. Κάρδαρη~
Η Ρένα Γέρου έχει χαρακτηριστεί ως η ποιήτρια της αγάπης και του έρωτα. Ο χαρακτηρισμός αυτός δικαιώνεται από το ερωτικό ποτάμι των λέξεων που χρησιμοποιεί προκειμένου να περιγράψει την υπαρκτή ή την επιθυμητή της πραγματικότητα, μέσα από την τέχνη του λόγου.
Όταν αναφερόμαστε στη Ρένα, στην ουσία μιλάμε για έναν άνεμο που χαϊδεύει την καρδιά του αναγνώστη, άλλοτε απαλά και νωχελικά και άλλοτε ορμητικά, σαν ξαφνική θύελλα που ξεσπά μέσα σ’ ένα ροδαλό ανοιξιάτικο πρωινό. Ρένα, χαίρομαι που δέχτηκες να διαθέσεις, λίγο από τον χρόνο σου για τους αναγνώστες μας και είμαστε εδώ σήμερα για να μιλήσουμε για άνοιξη και καλοκαίρι στην καρδιά του χειμώνα.
Τι είναι για σένα ποίηση; Ποια είναι η μούσα που κινεί το χέρι σου όταν γράφεις;
Ποίηση είναι τρόπος ζωής, κάθαρση ψυχής, ανάσα. Αν δεν γράφω δεν ζω, και είμαι δυστυχισμένη. Το λευκό χαρτί είναι πρόκληση και πειρασμός να το γεμίσω. Σχεδόν το ακούω να μου φωνάζει, να με καλεί. Υπάρχει ποίηση παντού. Σε μια πέτρα, σε μια ριπή αέρα, σ’ ένα λευκό σύννεφο, σ’ έναν άνθρωπο. Παντού.
Ο ρομαντισμός που πολλές φορές συνοδεύει τον γραπτό σου λόγο, είναι για σένα μια κατάσταση εξιδανικευμένης πραγματικότητας; Κάτι το επιθυμητό μα ανέφικτο ή ένα βίωμα του εδώ και τώρα, το οποίο μπορεί να είναι αληθινό κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες;
Ο ρομαντισμός που διακρίνεται στα γραπτά μου, είμαι εγώ η ίδια. Έτσι ζω τη ζωή μου Έτσι μεταφράζω τα λόγια και τις πράξεις των άλλων. Αυτός είναι η αλήθεια μου. Ένα ιδεατό που το προσάρμοσα στην πραγματικότητα μου και το βιώνω καθημερινά. Με βοηθά να ανταπεξέρχομαι πολλές φορές στις όποιες δυσκολίες. Ακόμα και, τρόπον τινά, «επιθέσεις» αντιμετωπίζονται εκ μέρους μου ρομαντικά. Κι αν δω πως δεν επιδέχονται τέτοιας αντιμετώπισης, απλά απορρίπτω την επίθεση μαζί με τον επιτιθέμενο. Ό,τι αγνοείς δεν μπορεί και να σε αγγίξει.
Όλη σου σχεδόν η ποιητική συγγραφή σου είναι αφιερωμένη στον έρωτα, όμως τι είναι για σένα έρωτας; Περιγράφεται με λέξεις ή απλά οι λέξεις είναι η σκιά της αληθινής φύσης του;
Έρωτας για μένα είναι τρόπος να ζω. Είμαι πάντα και μόνιμα ερωτευμένη. Τον έρωτα οι λέξεις τον περιορίζουν. Άρχισα να γράφω για εκείνον, αφού αυτά που διάβαζα ένιωθα ότι τον προσέβαλαν, τον μείωναν, τον απαξίωναν αντί να τον υμνούν. Ακόμα και οι δικές μου λέξεις δεν είναι αρκετές να τον υμνήσουν.
Ο έρωτας ζει στις πράξεις. Είναι η ίδια η ζωή. Θέλησα να καταδείξω πως αν οι λέξεις μας δεν έχουν Ψυχή, όχι μόνον δεν υμνούν τον έρωτα, αλλά μάλλον τον προσβάλουν.
Το να είσαι Ποιητής ερωτικής ποίησης είναι δύσκολο, και όχι πάντα επιτυχημένο. Θα ήθελα να μπορέσω κάποια στιγμή κι εγώ να αναγνωριστώ ευρέως ως ερωτική ποιήτρια. Για μένα η υπέρτατη ερωτική ποιήτρια είναι η Σαπφώ.
Τι κάνει μια ποιήτρια να επιλέγει να γράφει με ψευδώνυμο στην εποχή της λεζάντας;
Αυτή η ερώτηση μ’ ευχαριστεί ιδιαίτερα Μια ποιήτρια ή ένας ποιητής για μένα, αν όντως είναι ουσιαστικός, δεν επιθυμεί τη δημοσιότητα Δεν αποβλέπεις σ’αυτήν. Η δημοσιότητα είναι για τους ηθοποιούς, τους τραγουδιστές, όσους θέλουν να εμπορευθούν την Τέχνη τους. Να βγάλουν τα προς το ζην από αυτήν. Οι αληθινοί καλλιτέχνες, και γενικότερα άνθρωποι της Τέχνης, δεν επιδιώκουν την αυτοπροβολή τους. Ξεχωρίζουν λάμποντας χωρίς να διαφημίζονται. Δεν εκταμιεύουν την επιτυχία τους. Οπότε δεν χρειάζονται διαφήμιση. Γράφω με ψευδώνυμο γιατί δεν έχει σημασία το όνομα μου. Σημασία έχουν τα γραφόμενα μου.
Τι δίνει περισσότερο ώθηση στην καρδιά και το μυαλό, και τι κινητοποιεί το χέρι να γράψει; Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας ή μια βαθιά αγάπη;
Πίστη μου είναι πως γράφεις ανάλογα με τη στιγμή. Ούτε το ένα ισχύει ούτε το άλλο, απόλυτα και μοναδικά. Και ο ανεκπλήρωτος έρωτας μα και η βαθιά αγάπη είναι αίτια δημιουργίας – εξ ίσου ικανά να δώσουν αριστουργήματα. Ο έρωτας από μόνος του είναι έντονο συναίσθημα. Η αγάπη είναι το ηθικοποιημένο μέρος του. Μεταξύ τους είναι διαφορετικά και ίσως αντίπαλα, και απηχούν σε διαφορετικό κοινό, είτε ηλικιακά είτε κοινωνικοπνευματικά.
Στο δρόμο της ζωής σου βρήκες εμπόδια στην προσπάθεια σου να εκφραστείς; Λογοκρίθηκες;
Βρήκα, ναι, πολλά εμπόδια. Ακόμα βρίσκω. Στην αρχή μ’ ενοχλούσε. Γράφω χρόνια, μα μόλις τα δύο τελευταία τόλμησα να δημοσιεύσω, να δείξω τα γραφόμενα μου. Όταν γράφω είμαι απόλυτα ελεύθερη. Δεν με εμποδίζω. Οι λέξεις μου είναι τολμηρές, αυθάδικες, μερικές φορές λογοκρίθηκα από την στενότητα πνεύματος ορισμένων κατ’ επίφαση «ποιητών», οι οποίοι με συμβούλεψαν ν’ ακολουθήσω το δικό τους παράδειγμα. Να γράψω όπως εκείνοι. Για μένα, όσοι δεν γράφουν από την ψυχή τους και απλά γράφουν από επιθυμία να ανήκουν σε μια πνευματική κοινότητα ή «ελίτ», δεν είναι ποιητές είναι «κύμβαλα αλαλάζοντα». Οπότε η όποια λογοκρισία με άφησε παγερά αδιάφορη.
στάλα-στάλα-τον-έρωταΤο 2015, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Άλλωστε» η πρώτη σου ποιητική συλλογή με τίτλο «Στάλα Στάλα τον Έρωτα». Τι σε οδήγησε στην επιθυμία της έκδοσης ερωτικών ποιημάτων, τα οποία συνέθεσες μέσα στην παραφορά της έμπνευσης; Τι να περιμένει ο αναγνώστης της συλλογής;
Επέλεξα να παρουσιάσω αυτό το είδος ποίησης. Το παράφορα εμπνευσμένο και ερωτικό, χωρίς διορθώσεις και «χτενίσματα». Έχω και είχα πολλά ποιήματα που θα μπορούσαν να «φαίνονται» πιο φιλοσοφημένα ή πιο «ποιητικά» με τη λυρική χροιά της λέξης. Δεν νοιαζόμουν να δουν αυτά το φως, όμως. Τέτοιου είδους ποιήματα έχουν όλοι οι άλλοι. Ήθελα να δείξω το προϊόν της ψυχής μου, να με διαβάσουν γι’ αυτό που είμαι, όχι γι’ αυτό που θα «στόλιζα» να δείξω προς τα έξω. Ο αναγνώστης πρέπει να περιμένει πως θα ακούσει μια απλή γυναίκα να του μιλά από την καρδιά της. Όχι μια διανοούμενη φτιασιδωμένη περσόνα, ίδια με όλες τις άλλες. Μα μια γυναίκα ερωτική, που ούσα άφτιαχτη και φυσική, βγάζει την αρχέγονη γυναίκα μέσα από τα γραπτά της. Αυτό ήθελα να κοινοποιηθεί, και νομίζω πως αυτό πετύχαμε με τη συγκεκριμένη επιλογή ποιημάτων.
Κάπου αναφέρεται ότι έχεις καταγωγή από τη Σμύρνη. Τα αρώματα και οι μυρουδιές της Μικράς Ασίας, οι αναμνήσεις, οι παραδόσεις, η ίδια η ιστορία της, τα βιώματα, τα οποία σίγουρα σου έχουν μεταφερθεί, έχουν επηρεάσει την προσωπικότητα και τον τρόπο γραφής σου;
Ναι. Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, είμαι γυναίκα της Ανατολής. Κυλά στο αίμα μου αυτό. Δεν μπορώ να είμαι κάτι άλλο. Δεν προσπάθησα ποτέ μου να κάμψω ή να προσπεράσω τον τρόπο που μεγάλωσα και την καταγωγή που έχω. Είμαι η μυρωδιά του σανταλόξυλου και της κανέλας, του ροδόνερου και του μπαχαριού. Γεννήθηκα κι ανατράφηκα έτσι, και είμαι περήφανη για τις ρίζες μου.
Τι περιμένουμε από την Ρένα Γέρου στο μέλλον;
Η Ρένα γράφει και γράφει. Διαρκώς. Έχει ένα όνειρο.
Να εκδώσει μια λυρική ποιητική συλλογή. Γεμάτη λυρισμό κι αγάπη για τη ζωή, τη φύση, τους ανθρώπους – κι όχι μόνο τον έρωτα. Αυτήν τη συλλογή δουλεύω μήνες τώρα. Θα είναι μικρή, γύρω στα 20 ποιήματα. Είναι ένα δύσκολο έργο που μου παίρνει πολύ χρόνο. Ελπίζω να το ολοκληρώσω σύντομα και να καταφέρω να το μοιραστώ με όσους με αγαπάνε και με αγάπησαν σαν ποιήτρια. Δεν έχω δημοσιοποιήσει κανένα από αυτά τα έργα. Έχουν έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Είναι ένα εντελώς καινούριο «παιδί».
Τέλος θα θέλαμε να μας πεις, ποια είναι η συμβουλή σου στους νέους δημιουργούς, που έχουν όνειρα σ’ ένα κόσμο που κάθε μέρα παραπαίει από τη θάλασσα της αβεβαιότητας στην επίπεδη γη της παραίτησης;
Ένα μήνυμα θα στείλω κι όχι συμβουλή. Να Συνεχίζουν. Όποιο το κόστος, όποια τα εμπόδια, όποια η δυσκολία. Να συνεχίζουν χωρίς να σταματούν πουθενά. Ούτε να κοιτάνε προς τα πίσω ή τριγύρω τους άλλους. Τι λένε ή τι κάνουν. Αυτός είναι ο δικός μου απαράβατος κανόνας: Προχωρώ ανεξάρτητα από τα εμπόδια και τα τραύματα ή τις πληγές. Προχωρώ όσο με παίρνει. Όσο αντέχω. Δεν παραιτούμαι ποτέ, για τίποτα για κανέναν. Ο μόνος λόγος παραίτησης είναι ο φυσικός θάνατος. Τίποτε άλλο.
Σε ευχαριστώ και πάλι, εύχομαι στο μέλλον να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα μας επιτρέψουν να τα ξαναπούμε. – Π.Κ.