Ένα αιρετικό άρθρο του Έρικ Σμυρναίου ~
Ο Superman είναι o απόλυτος υπερήρωας. Ως δημιούργημα του συγγραφέα Jerry Siegel και του εικαστικού καλλιτέχνη Joe Shuster, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις 18 Απριλίου του 1938. Έκτοτε, η εντυπωσιακή φιγούρα του χαράχτηκε ανεξίτηλα στο σύμπαν της λαϊκής κουλτούρας των Ηνωμένων Πολιτειών αρχικά, και του υπόλοιπου κόσμου αργότερα. Σήμερα, η εικόνα του είναι παγκοσμίως αναγνωρίσιμη και οι υπερδυνάμεις του γνωστές σε όλους.
Σύμφωνα με το μύθο που μηχανεύτηκαν οι δυο δημιουργοί του, ο Superman γεννήθηκε σ’ έναν μακρινό και πολύ εξελιγμένο πλανήτη, τον Κρύπτονα (δηλαδή «απόκρυφο») και το όνομα του ήταν Kal-El. Εστάλη στη Γη μέσα σ’ ένα μικρό διαστημόπλοιο από τον επιστήμονα πατέρα του, τον Jor-El, λίγα λεπτά προτού ο μητρικός του πλανήτης διαλυθεί εξαιτίας κάποιας κοσμικής καταστροφής. Το σκάφος του προσγειώνεται στην αμερικανική ύπαιθρο, κάπου στο Κάνσας, και ο μικρός εξωγήινος ανακαλύπτεται και υιοθετείται από ένα άκληρο ζευγάρι πονόψυχων αγροτών, τον Jonathan και τη Martha Kent. Του δίνουν το όνομα Clark. Ο Clark επιδεικνύει από πολύ νωρίς υπερφυσικές δυνάμεις κι εξελίσσεται σε ένα είδος ηλιακής θεότητας που αντλεί τις απεριόριστες δυνάμεις του από το άστρο της ημέρας: Είναι πραγματικά παντοδύναμος και το δέρμα του είναι εντελώς άτρωτο. Μπορεί κι εκπέμπει ακτίνες θερμότητας από το μάτια του, βλέπει μέσα από τα συμπαγέστερα υλικά χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ, και η ακοή του είναι απίστευτα ανεπτυγμένη. Κινείται υπερβολικά γρήγορα, ενώ κάποια στιγμή ανακαλύπτει ότι μπορεί να πετάει και μάλιστα με ταχύτητες υπερηχητικές. Οι καλόκαρδοι γονείς του τον συμβουλεύουν να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις του για το καλό της ανθρωπότητας.
Όταν ενηλικιώνεται, ο Clark Kent μετακομίζει στη Μητρόπολη, μια αχανή μεγαλούπολη – προβολή της υπαρκτής Νέας Υόρκης. Εκεί πιάνει δουλειά ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Ημερήσιος Πλανήτης». Έκτοτε ζει μια διπλή ζωή. Υποδύεται τον αδέξιο και δειλό δημοσιογράφο, ενώ όταν κάποιος κίνδυνος σηκώνει το άσχημο κεφάλι του, αλλάζει με αστραπιαία ταχύτητα στο γνωστό εντυπωσιακό κόκκινο-μπλε κοστούμι με τη μπέρτα και πολεμάει εγκληματίες, αντιμετωπίζει φυσικές και κάθε άλλου είδους καταστροφές, τα βάζει με εξωγήινα τέρατα ενώ, πότε πότε, δεν διστάζει να βοηθήσει κάποια γριούλα να διασχίσει το δρόμο ή κάποιο κοριτσάκι να ξαναβρεί τη γάτα του που έχει σκαρφαλώσει σ’ ένα πανύψηλο δέντρο. Η ζωή του περιπλέκεται όταν ερωτεύεται μια δυναμική συνάδελφό του, την Lois Lane, και όταν αποκτά έναν πολυμήχανο και επικίνδυνο εχθρό, τον πολυεκατομμυριούχο Lex Luthor, οποίος προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον εξοντώσει. Αλλά ποιος είναι επιτέλους αυτός ο σατανικός Lex, που θέλει σώνει και καλά να εξοντώσει τον υπερ-ήρωα προστάτη του πλανήτη μας;
Σύμφωνα, λοιπόν, με τους δημιουργούς του, που είναι το ίδιο ζευγάρι των καλλιτεχνών που δημιούργησαν και τον Superman, ο Alexander Joseph “Lex” Luthor, ο οποίος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις 23 Απριλίου του 1940, είναι ένας πανίσχυρος και αυτοδημιούργητος τρισεκατομμυριούχος. Φανταστείτε έναν άνθρωπο που διαθέτει την επιρροή του Bill Gates, την επιθετική αλαζονεία του Donald Trump και τις υπερτεχνολογικές φιλοδοξίες του Elon Musk. Ο Lex, ωστόσο, ξεπερνάει κατά πολύ και τους τρεις εκείνους μαικήνες της εποχής μας γιατί, εκτός των άλλων, είναι ο εξυπνότερος άνθρωπος του κόσμου, ενώ η πολυεθνική εταιρία που έχει δημιουργήσει, η LexCorp είναι ο ισχυρότερος επιχειρησιακός κολοσσός που έχει εμφανιστεί ποτέ στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Ο Lex είναι ωστόσο και πολύ γνωστός φιλάνθρωπος, έχει προικίσει τη Μητρόπολη με τεράστια πάρκα, φιλανθρωπικούς οργανισμούς και αξιοζήλευτες υποδομές. Το θέμα είναι ότι, σύμφωνα με τον Lex Luthor, ο Superman πρέπει να εξοντωθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, γιατί η ύπαρξή του και μόνο, αντιπροσωπεύει έναν θανάσιμο κίνδυνο για το ανθρώπινο είδος.
Αν, τώρα, σας ζητούσα να επιλέξετε ανάμεσα σ’ εκείνους τους δυο ιδιόμορφους αντιπάλους, τον υπερήρωα Superman και τον σατανικό Lex Luthor, εσείς ποιανού το μέρος θα πέρνατε; Αν απαντήσετε του Superman, τότε, λυπάμαι πολύ για σας, γιατί στη συνέχεια αυτού του άρθρου θα προσπαθήσω να σας αποδείξω ότι η επιλογή σας θα ήταν το λιγότερο ολέθρια για την επιβίωση και την εξέλιξη της ανθρωπότητας!
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι ο Superman ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο που πετούσε στους ουρανούς μας περήφανα, σπάζοντας κάθε λίγο και λιγάκι το φράγμα του ήχου και σώζοντας αμέτρητους ανθρώπους από ένα σωρό κινδύνους. Η ζωή μας θα ήταν τόσο πολύ καλύτερη ε; Αμ δε! Οι συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος θα ήταν τρομακτικές! Σκεφτείτε τι θα γινόταν αν ένα άτρωτο εξωγήινο πλάσμα –έστω ανθρωπόμορφο και αγαθό ως προς τις προθέσεις του– εμφανιζόταν σε αμερικανικό έδαφος και δήλωνε με υπερηφάνεια –και σε άπταιστα αγγλικά– ότι έχει έρθει στη Γη για να υπερασπιστεί «την αλήθεια, το δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.» Φαντάζεστε τις αντιδράσεις των χωρών και των καθεστώτων που δεν συμμερίζονται εκείνες τις λαμπρές κατά τα άλλα αξίες του Δυτικού Πολιτισμού; Όταν καταλάβαιναν με τι έχουν να κάνουν, θα δίσταζαν νομίζετε να πατήσουν τα κόκκινα κουμπιά των πυρηνικών και χημικών τους οπλοστασίων;
Και πώς θα κατάφερνε ο μεγαλόψυχος κατά τα άλλα κρυπτόνιος Θεός να βγει αλώβητος από την προπαγάνδα και τις ραδιουργίες των πανίσχυρων οικονομικών και διπλωματικών θεσμών που καθορίζουν την εξωτερική πολιτική της δεύτερης πατρίδας του; Πιστεύετε ότι δεν θα πάσχιζαν να τον χρησιμοποιήσουν για να ισχυροποιήσουν ακόμα περισσότερο τη θέση τους στη διεθνή σκακιέρα; Και δεν θα έπρεπε κάποια στιγμή να πάρει θέση ο Superman όσον αφορά καυτά προβλήματα της εποχής μας, όπως είναι το εξελισσόμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες του σύγχρονου κόσμου και η συνεχόμενη καταστροφή των παγκόσμιων οικοσυστημάτων στο βωμό του βραχυπρόθεσμου κέρδους; Και, αλήθεια, μόλις συγκρουόταν με τα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτικού συστήματος που ευθύνεται για όλα τα παραπάνω προβλήματα, πόσες μέρες, αν όχι ώρες, θα περνούσαν προτού η εικόνα του αμαυρωθεί αμετάκλητα από τον πανίσχυρο μηχανισμό αντιληπτικής χειραγώγησης που έχουν οικοδομήσει τα σύγχρονα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης;
Αλλά σε κάθε περίπτωση, η παρουσία του και μόνο θα αποτελούσε έναν καταστροφικά αποσταθεροποιητικό παράγοντα για τις ψυχικές ισορροπίες που προς το παρόν μας κρατάνε ασφαλείς από τους εαυτούς μας. Σ’ ένα καθαρά υπαρξιακό-ψυχολογικό επίπεδο, η διαπίστωση εκ μέρους της ανθρωπότητας ότι εκεί έξω, στο κοσμικό σύμπαν, υπάρχουν πολιτισμοί ανώτεροι και φωτεινοί και πλάσματα τόσο τέλεια άτρωτα και ηθικά ανώτερα όπως είναι ο Superman, θα ήταν αρκετή για να συντρίψει την όποια αυτοεκτίμησή της για πάντα. Πέρα από αυτό, η συνήθεια του «Ανθρώπου από Ατσάλι» όπως τον αποκαλούν οι θαυμαστές του, να σώζει αμέτρητες ανθρώπινες ζωές, αποτρέποντας κάθε λογής καταστροφές, θα αφαιρούσε από τους ανθρώπους την ανάγκη και την υποχρέωση να είναι υπεύθυνοι για τους εαυτούς τους. Για ποιο λόγο, για παράδειγμα, στην κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα να ενσωματώνονται πανάκριβα και περίπλοκα συστήματα ασφαλείας, όταν όλοι θα ξέρουν ότι αν κάτι πάει στραβά, ο Superman θα επέμβει σωτήρια; Και ποιος ο λόγος να αναπτύσσονται τεχνολογίες ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας κάτω από το βλέμμα ενός πανεπόπτη και προστάτη θεού; Και γιατί να φιλοδοξούμε να κατακτήσουμε άλλους πλανήτες και να αναπτύσσουμε διαστημικές τεχνολογίες, όταν ο Superman μπορεί να μας μεταφέρει σε όποιον πλανήτη επιθυμούμε;
Έτσι, λοιπόν, μια νέα εποχή νωθρότητας, ανευθυνότητας και ανεμελιάς θα ξημέρωνε για όλους μας, μια κατάσταση που θα διαιωνίζονταν εσαεί εξαιτίας της χειροπιαστής ύπαρξης ενός ανώτερου και παντοδύναμου όντος που φροντίζει για όλα. Η ανθρωπότητα θα έχανε την υποχρέωση και την ανάγκη να αντιμετωπίζει τις συνέπειες των πράξεών της και θα μετατρέπονταν σε ένα ανώριμο και κακομαθημένο παλιόπαιδο. Αλλά και πάλι, για πόσο νομίζετε ότι θα κρατούσε η ευγνωμοσύνη των ανθρώπων απέναντι στην υπερφυσική εκείνη παρουσία; Πόσο γρήγορα θα μας καταλάμβανε η μνησικακία και ο φθόνος ενάντια σε κάτι τέλειο που θα μας έφερνε αντιμέτωπους με τις δικές μας αγιάτρευτες ατέλειες; Ο φθόνος ξέρετε, μπορεί να είναι ένα αποκρουστικό συναίσθημα, αλλά δεν παύει να είναι απαραίτητος για την επιβίωση μας. Η ζωή, για να επιβιώσει ανάμεσα στις μεταβολές ενός αδιάφορου και τυφλού σύμπαντος, υποχρεώθηκε να γίνει αμείλικτη. Είναι απόλυτα φυσικό να θέλουμε να καταστρέψουμε κάτι που θεωρούμε ότι είναι καλύτερο από μας, γιατί τότε μόνο θα του δώσουμε την ευκαιρία να παλέψει μαζί μας, να αποδείξει την ανωτερότητά του και έτσι να αναλάβει τη σκυτάλη της εξέλιξης. Οι ήρωες πρέπει να υποφέρουν στα χέρια των εχθρών τους, και μόνο αν καταφέρουν να τους νικήσουν γίνονται αποδεκτοί –για λίγο– από τους υπόλοιπους ανθρώπους.
Ωστόσο, ο Superman δεν είναι πλάσμα αυτού του κόσμου και δεν ταιριάζει στο περιβάλλον του. Είναι κάτι ανυπέρβλητο και ξένο, ασύμβατο με το γήινο κόσμο. Δεν μπορεί καν να αναπαραχθεί. Ακόμα και αν συνουσιαστεί με τη Lois Lane, το μεγάλο του έρωτα, ακόμα και αν δεν τη συνθλίψει σ’ έναν περιπαθέστατο εναγκαλισμό τη στιγμή του οργασμού, τότε που για λίγο χάνεται ο έλεγχος του σώματος, το σπέρμα του, το οποίο θα εκτοξεύεται με υπερηχητική ταχύτητα, θα την τραυμάτιζε. Αλλά ακόμα και αν η Lois επιβίωνε της δοκιμασίας, θα κατάφερνε να κυοφορήσει ένα έμβρυο που με μια μικρή και μόνο κλωτσιά θα της ξέσκιζε τα σωθικά; Αλλά και πάλι, αν πράγματι γεννιούνταν παιδιά από εκείνη την αφύσικη ένωση, ποιο θα ήταν το μέλλον του Homo Sapiens απέναντι σ’ έναν αυξανόμενο αριθμό υπερανθρώπων που, αργά ή γρήγορα, θα διεκδικούσαν το δικό τους ζωτικό χώρο και θα οικοδομούσαν το,ν δικό τους υπερπολιτισμό; Στην καλύτερη περίπτωση, οι απόγονοί μας θα υποβιβάζονταν στο επίπεδο ακίνδυνων και χαριτωμένων κατοικίδιων.
Ο Lex Luthor, από την άλλη, εκπροσωπεί τον αρχετυπικό άνθρωπο. Είναι ένας πανέξυπνος, πολυμήχανος και ανήθικος Οδυσσέας. Επινοεί κάθε λογής καταπληκτικές μηχανές για να εξοντώσει τον εξωγήινο που απειλεί το μέλλον της φυλής του, ραδιουργεί ασταμάτητα, χρησιμοποιεί κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, γιατί ξέρει ότι έχει εμπλακεί σ’ έναν αγώνα επιβίωσης που απαιτεί από αυτόν να παλέψει με νύχια και με δόντια. Είναι ένας σταυροφόρος, ένας σκοτεινός ήρωας που αγωνίζεται για τις προοπτικές του ανθρώπου. Μπορεί να είναι αδίστακτος, ανήθικος και κακός, αλλά όχι περισσότερο από τους ηγέτες όλων των εποχών της ιστορίας που, με τις πράξεις τους, ηθελημένα ή αθέλητα, άνοιξαν νέους δρόμους θριάμβου εξερευνήσεων και κατακτήσεων, οι οποίες άλλαξαν τις ισορροπίες ενός τελματωμένου κόσμου. Θα υπήρχαν, για παράδειγμα, οι σύγχρονες Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αν κάποιοι άπληστοι και ριψοκίνδυνοι Ισπανοί έμποροι δεν είχαν προσπαθήσει να ανακαλύψουν έναν νέο δρόμο για τις Ινδίες, ύστερα από το καταστροφικό φιάσκο των Σταυροφοριών; Θα είχε αναπτυχθεί η διαστημική τεχνολογία αν, επί ψυχρού πολέμου, οι τότε υπερδυνάμεις δεν επιδίδονταν σε μια ιδιότυπη κούρσα κατάκτησης της Σελήνης; Και, όσο και αν ακουστεί κυνικό, μήπως ο μόνος λόγος για τον οποίος δεν έχει ξεσπάσει μέχρι τώρα ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος είναι η αποτρεπτική φρίκη των σημερινών πυρηνικών όπλων;
Παραδεχτείτε, λοιπόν, ότι ο Lex Luthor έχει δίκιο. Ο Superman εκπροσωπεί μια θανάσιμη απειλή που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, για το καλό όλων μας. Επομένως, την επόμενη φορά που θα διαβάσετε κάποιο εικονογραφημένο περιοδικό ή θα δείτε μια ταινία όπου εκείνοι οι δυο άσπονδοι εχθροί συγκρούονται με λύσσα, σας προτείνω να αναφωνήσετε μαζί του:
«Die, you Kryptonian monster!»
